Еңбек қатынастары бойынша адвокаттың құқықтық қызметтері

Нұр-Сұлтан қаласы адвокатының еңбек даулары мен құқықтық қарым-қатынастар бойынша құқықтық қызметтері

Еңбек даулары  - Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын қолдану, келісімдердің, еңбек және (немесе) ұжымдық шарттардың, жұмыс беруші актілерінің талаптарын орындау немесе өзгерту мәселелері бойынша жұмыскер (жұмыскерлер) мен жұмыс берушінің (жұмыс берушілердің) арасындағы келіспеушіліктер.

Арадағы келіспеушілікті еңбек дауы деп санау үшін, еңбек мәселесін реттеу туралы тараптың арыз беруі негізгі шарт.

Мысалы, жұмысберуші негізсіз жұмыскерді  штат санының қысқаруын сылтау етіп, жұмыстан шығарған жағдайда, жұмыскер бұл әрекетке шағымданбай жұмыстан шығып, басқа жұмысқа орналасып жатса, жұмыс берушінің заң талаптарын бұзғандығы анық көрініп тұрғанымен, мұндай жағдайда еңбек дауы туындамайды. 

Еңбек дауы құқықтық еңбек қарым-қатынасқа түскен тараптардың бір біріне келіспеушіліктерін білдіру әрекеттерімен байланысты.

Осылайша тараптардың арасындағы қарамақайшылықтар барлық уақытта еңбек дауына алып келмейді. 

Барлық еңбек даулары топтарға бөлген кезде, жеке және ұжымдық болып, бөлінеді.

Жеке еңбектік даулар жұмыс берушімен жеке жұмыскер арасында туындайды, мысалы, жұмыстан шығару туралы, тәртіптік жаза қолдану туралы, материалдық жауапкершілікке байланысты және т.б. 

Ұжымдық еңбек даулары жұмыс берушімен жұмыскерлер қауымының дауласуынан, бүкіл жұмыскерлер қауымының мүддесі бойынша дауласып, мысалы, жұмысшылардың жұмыс істеу және тұрмыстық жағдайларына қатысты талаптар қоюуы. 

ҚР Еңбек кодексінің 159 бабында жеке еңбек дауларын Татуластыру комиссиясымен қарастыру тәртібі бекітілген.

Шағын кәсіпкерлік субъектілерін және заңды тұлғаның атқарушы органының басшыларын қоспағанда, жеке еңбек дауларын – келісу комиссиялары, ал реттелмеген мәселелер не келісу комиссиясы шешімінің орындалмауы бойынша соттар қарайды.

Сонымен қатар еңбек дауын Татуластыру комиссиясында қарауы, тараптардың осы мәселені процессуалдық тәртіппен қарастыру бойынша сотқа жүгініуіне кедергі бола алмайды.  

Қолданыстағы заңнамаға сәйкес, жұмыскерлердің сотқа жүгінуі кезінде еңбек дауларынан туындайтын талаптар бойынша, жұмыскерлер мемлекетке төленетін сот шығыстарын төлеуден (істі қарастыру бойынша салық бажынан және төлемдерден) босатылады, ал сотқа жүгінуші ретінде жұмыс беруші тараптар еңбек дауларын шешу үшін мемлекет пайдасына барлық сот шығыстарын төлеуге міндетті.

Еңбек кодексінің 160-шы бабында жеке еңбек дауларын қарау бойынша жүгіну мерзімдері бекітілген.

Келісу комиссиясына немесе сотқа жеке еңбек дауларын қарау бойынша жүгіну үшін мынадай мерзімдер белгіленген:

1) жұмысқа қайта алу туралы даулар бойынша – жұмыс берушінің еңбек шартын тоқтату туралы актісінің көшірмесі келісу комиссиясына тапсырылған күннен бастап бір ай, ал сотқа жүгіну үшін – реттелмеген даулар бойынша не еңбек шарты тарапы келісу комиссиясының шешімін орындамағанда жүгінген кезде келісу комиссиясы шешімінің көшірмесі тапсырылған күннен бастап екі ай;

2) басқа еңбек даулары бойынша – жұмыскер немесе жұмыс беруші өз құқығының бұзылғаны туралы білген немесе білуге тиіс күннен бастап бір жыл.

Жеке еңбек дауларын қарау бойынша жүгіну мерзімінің өтуі қаралып жатқан еңбек дауы бойынша медиация туралы шарттың қолданылу кезеңінде, сондай-ақ келісу комиссиясы болмаған жағдайда, ол құрылғанға дейін тоқтатыла тұрады.

Заң бойынша дереу орындалуға жататын сот шешімдері көрсетілген, олардың ешіде еңбек қатынастарына байланысты қызметкерге жалақыны алып беру, бiрақ үш айдан аспайтын жалақыны алып беру туралы, жұмысқа қайта орналастыру туралы, денсаулыққа зақым келуден, сондай-ақ асыраушысынан айрылуынан келтірілген зиянды өтеу, бiрақ үш айдан аспайтын зиянды өтеу туралы бекітілген (ҚР АПК-ның 243 бабы).

Егер сіздерге еңбек дауы бойынша, өкілетті мемлекеттік органдарда істеріңізді жүргізуге байланысты білікті маманның құқықтық көмегі қажет болса, Нұр-Сұлтан қаласының адвокатымен мына телефондар арқылы хабарласыңыз: +7 (7172) 35-65-19; +7 775 380 96 52.

НұрөСұлтан қаласының адвокаты еңбек қатынастарына байланысты құқықтық қызмет түрлерін көрсетеді:

еңбекке қатысты құқықтық қатынастар бойынша құқықтық кеңес беру;

жалақыны кешіктіріп беруге байланысты заң бұзушылықтарға шағым беру;

Жұмыс берушінің немесе жұмысшының заңсыз әрекеттеріне шағымдану;

Жұмыс берушіні немесе жұмыскерді жауапкершілікке тарту;

жұмыскерді жұмыстан босату, басқа жұмысқа ауыстыру әрекеттеріне шағымдану жұмысқа қайта орналастыру;

жұмыс берушінің кінәсінен жұмыссыз жүруге мәжбүр болған кездердегі жалақыны өндіру;

наразылық, талап арыз және басқа да құжаттарды сотқа дайындау;

жұмыс берушінің тәртіптік жаза қолданыуы туралы актілеріне шағымдану;

еңбек келісімдері мен басқа да құжаттарға құқықтық сараптама жасау;

жұмыс берушімен (жұмыскермен) келіссөздер жүргізу;

Сотта өкілдік ету.

Еңбек дауларына қатысты барлық сұрақтар бойынша Нұр-Сұлтан қаласының адвокатымен мына телефондар арқылы хабарласыңыз: +7 (7172) 35-65-19; +7 775 380 96 52.